წყალი-სიცოცხლეა
четверг, 24 сентября 2009 г.
წყალი ბუნებაში
წყალი ჩვენი პლანეტის ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი, შეუცვლელი რესურსია.დადამიწის ზედაპირის 70% წყალი შეადგენს.მიუხედავად ბუნებაში ფართოდ გავრცელებისა, მთელ მსოფლიოში მწვავედ დგას სასმელი წყლის პრობლემა.
როგორ ფიქრობ, რატომ განიცდის დღეს ბევრი ქვეყანა სასმელი წყლის დეფიციტს?
წყალი სიცოცხლის წყარო და საშენი მასალაა, რომელსაც ყველა ცოცხალი ორგანიზმი შეიცავს და იყენებს. თუ საკვების გარეშე ადამიანი თვეების განმავლობაში ძლებს,წყლის გარეშე ის რამდენიმე დღეში დაიღუპება.ადამიანის ორგანიზმის 70% წყალია. წყლის ეს რაოდენობა უნდა იქნას შენარჩუნებული,ვინაიდან 20%-მდე წყლის დაკარგვა ორგანიზმის დაღუპვას იწვევს. ყველა საკვები პროდუქტი შეიცავს წყალს:ბოსტნეული-80-90%,ხორცი-50%,რძე-87-89% და ა. შ.
წყალი უნივერსალური გამხსნელია.მას ორგანიზმში ყველა საჭირო ნივთიერება შეაქვს, ყველაფერი ზედმეტი კი გამოაქვს.
ბუნებში განუწყვეტლივ მიმდინარეობს წყლის წრებრუნვა.მსოფლიო ოკეანიდან წყლის ნაწილი ორთქლდება და ნალექების სახით ისევ მიწას უბრუნდება.წრებრუნვისას წყლის საერთო რაოდენობა დედამიწაზე მუდმივი რჩება.
წყლის წრებრუნვა
ვიდეო კლიპი გააკეთა მე-8 კლასის მოსწავლემ ანი დედაბრიშვილმა
დაათვალიერეთ ეს გზავნილი
წყალი მაღალი ქიმიური აქტიურობით ხასიათდება.წყლის რამდენიმე თვისებას-რეაქციას დიდი პრაქტიკული გამოყენება აქვს:
ქლორირება წყალგამწმენდ სადგურებსა და საცურაო აუზებში წყლის დეზინფექციისათვის გამოიყენება;მეტალების წყალთან ურთიერთქმედებით ლაბორათორიაში ტუტეებისა და წყალბადის მიღება შეიძლება;"კირის ჩაქრობის"რეაქციას ხშირად იყენებენ მშენებლობაზე; მცენარე საკვებ იონებს ნიადაგიდან წყალხსნარების სახით იღებს.
სარწყავად გაცილებით უფრო მეტი წყალი იხარჯება, ვიდრე სასმელად.
ნებისმიერი პროდუქტის წარმოება შეუძლებელია წყლის გარეშე. მაგალითად,1 ტ ქაღალდის წარმოებაზე 900მ3,1 ტ ფოლადის წარმოებაზე კი 120მ3 წყალი იხარჯება.
ტექნიკურ პროგრეს თან ახლავს გარემოს დაბინძურების მატება და პირველ რიგში -წყლის გაჭუჭყიანება.ხშირად მდინარეებში,ზღვებსა და ოკეანეებში მრავალი სხვადასხვა სიცოცხლისათვის საშიში ნივთიერება ჩაედინება. გაჭუჭყიანებისგან წყლების დაცვის ძირითადი ღონისძიება იმ მეთოდების დანერგვაა,რომლებიც მთლიანად ან ნაწილობრივ გამორიცხავს ჩამდინარე წყლების წარმოქმნას-უნარჩენო ტექნოლოგია.
ქლორირება წყალგამწმენდ სადგურებსა და საცურაო აუზებში წყლის დეზინფექციისათვის გამოიყენება;მეტალების წყალთან ურთიერთქმედებით ლაბორათორიაში ტუტეებისა და წყალბადის მიღება შეიძლება;"კირის ჩაქრობის"რეაქციას ხშირად იყენებენ მშენებლობაზე; მცენარე საკვებ იონებს ნიადაგიდან წყალხსნარების სახით იღებს.
სარწყავად გაცილებით უფრო მეტი წყალი იხარჯება, ვიდრე სასმელად.
ნებისმიერი პროდუქტის წარმოება შეუძლებელია წყლის გარეშე. მაგალითად,1 ტ ქაღალდის წარმოებაზე 900მ3,1 ტ ფოლადის წარმოებაზე კი 120მ3 წყალი იხარჯება.
ტექნიკურ პროგრეს თან ახლავს გარემოს დაბინძურების მატება და პირველ რიგში -წყლის გაჭუჭყიანება.ხშირად მდინარეებში,ზღვებსა და ოკეანეებში მრავალი სხვადასხვა სიცოცხლისათვის საშიში ნივთიერება ჩაედინება. გაჭუჭყიანებისგან წყლების დაცვის ძირითადი ღონისძიება იმ მეთოდების დანერგვაა,რომლებიც მთლიანად ან ნაწილობრივ გამორიცხავს ჩამდინარე წყლების წარმოქმნას-უნარჩენო ტექნოლოგია.
суббота, 18 октября 2008 г.
„წყალი–სიცოცხლეა“
1. პროექტის სახელი: „წყალი–სიცოცხლეა“
2. პროექტის მოკლე აღწერა:მოსწავლეებმა უნდა აღწერონ წყლის დაბინძურების კონკრეტული შემთხვევა და შემდგომ დაასაბუთონ არსებულ მდგომარეობაში ცვლილების შეტანის აუცილებლობა.მაგ.,რომელიმე საწარმო მდინარეს აბინძურებს,მოსახლეობა მდინარის წყალს კი მიწის ნაკვეთების მოსარწყავად იყენებს,რამაც შეიძლება მოსავლიანობის შემცირება ან მოყვანილი პროდუქტის ხარისხიანობის გაუარესება გამოიწვიოს.
3. პროექტის სრული აღწერა:მოიძიეთ ინფორმაცია,საიდან ღებულობთ სასმელ წყალს;არსებობს თუ არა თქვენ საზოგადოებაში სუფთა წყლის პრობლემა;გაარკვიეთ,ვინ არის პასუხისმგებელი წყლის სისუფთავეზე;იყენებენ თუ არა საწარმოები თქვენს საცხოვრებელთან ახლოს მდებარე მდინარეს;რუკის საშუალებით გაარკვიეთ და მონიშნეთ http://www.panoramio.com/-ზე , სად ჩაედინება ეს მდინარე,თკვენსკენ რომელი ქვეყნიდან ან რაიონიდან მოედინება;რა სახის ნარჩენები ჩაედინება მასში.რა შედეგები შეიძლება მოჰყვეს მდინარის დაბინძურებას;რა ღონისძიებების განხორციელება არის შესაძლებელი მდინარის დაბინძურების თავიდან ასაცილებლად.გასვლითი ღონისძიებების დაგეგმა,ინტერვიუს აღება,ფოტომასალის მოგროვება,მოძიებული ინფორმაციის განთავსება ინტერნეტში.
4. მონაწილეთა ასაკი/კლასები: 13-18
5. ვადები/ხანგრძლივობა: პროექტს ფასილიტაცია გაეწევა 2009-2010 სასწავლო წლის განმავლობაში/8-12 კვირა.
6. პროექტის შესაძლო აქტივობები კლასში:ინფორმაციის შეგროვება,დამუშავება დახარისხება,ანალიზის,კომუნიკაციის,ინდივიდუალური და ჯგუფური მუშაუბის უნდა-ჩვევის განვითარება.ნამუშევრების განთავსება ბლოგში ,ინტერვიუს აღება,პლაკატების დამზადება.
7. მოსალოდნელი შედეგები/პროდუქტები, რაც შეიძლება შეიქმნას:მოსწავლე ქმნის ვებ გვერდს , შეისწავლის web2.0 ის სერვისებს. სადაც განათავსებს ინფორმაციას ბუნებრივი წყლის დაბინძურების შესახებ;მოყავს არგუმენტები რომლითაც ასაბუთებს,რომ მის მიერ წარმოდგენილი პროექტი არსებულ მდგომარეობას გააუმჯობესებს;რა დადებით შედეგებს მოიტანს პროექტის განხორციელება,როგორ შეცვლის ის არსებულ"სტატუს-ქვოს".
8. სარგებელი სხვებისთვის:მოსწავლეებს ჩამოუყალიბდება გარემომცველ სამყაროზე ზრუნვის უნარ-ჩვევები,გამოუმუშავდება კრიტიკული აზროვნების უნარი,გააცნობიერებს ადამიანთა თანამშრომლობის აუცილებლობას,ჩაერთვება საზოგადოებრივ საქმიანობაში. გააცნობენ თავის თანატოლებს ინტერნეტის საშუალებით თავიანთ პროექტს.
9. სამუშაო ენა: ქართული ,რუსული, ინგლისური, ან სხვა (სურვილისამებრ).
,
10. საგნებთან/საგნობრივ ჯგუფებთან/ეროვნულ სასწავლო გეგმასთან კავშირი:
ამ პროექტზე მუშაობით მოსწავლეები შეძლებენ საგანთა შორის კავშირების დამყარებას(მაგ:გეოგრაფია ,გარემოსმცოდნეობა,ქიმია,სამოქალაქო განათლება).სხვადასხვა დისციპლინაში შეძენილი ცოდნის პრაქტიკულ გამოყენებას კონკრეტული ამოცანის გადასაწკვეტად.
პედაგოგებს კი შეეძლებათ დააკავშირონ არჩეული ღონისძიებები ეროვნული სასწავლო გეგმით გათვალისწინებულ შედეგებს . ეროვნული სასწვლო გეგმის ელექტრონული ვარიანტი შეგიძლიათ იხილოთ საიტზე: www.ganatleba.org
11. მონაწილეები სხვა სკოლებიდან:
თბილისის 34 საჯარო სკოლა,ნათია არაბული,natarabuli@gmail.com
/http://www.narabuli.blogspot.com/
ქუთაისის 11 საჯარო სკოლა,მადონა ხონელიძე,madonani@gmail.com
http://imeret-nature.blogspot.com/
შ.პ.ს.ვახტანგ ესვანჯიას სახ.იტალიური სკოლა "ცისკარი" ,ზაირა ბესტავაშვილი,zairabest@gmail.com
http://lazuriti.wordpress.com/თბილისის 52 საჯარო სკოლა,მაგდა დაურჯიშვილი,daurjishvili@gmail.com
/http://balavari.blogspot.com/
თბილისის 123 საჯარო სკოლა,ია გიგიბერია,iagigiberia@gmail.com
/http://madneuli.blogspot.com/
/http://mtkvrisproblema.blogspot.com/
/http://yvirila.blogspot.com/
თბილისის 174 საჯარო სკოლა, ნინო ჯაშიაშვილი,ninojash@gmail.com http://jashiashvil
http://www.shavizgva-nini-nino.blogspot.com/
ქუთაისის 12 საჯარო სკოლა, გოქაძე ირმა, irmagokadze@gmail.com
12. პროექტის ფასილიტატორის სახელი:ია გიგიბერია
13. პროექტის ფასილიტატორის ელ. ფოსტა: iagigiberia@gmail.com
14. პროექტის ფორუმი:„დიკუსია"Iearn"-ზე პროექტი:" წყალი–სიცოცხლეა“ http://foro.iearn.org/webx?230@@.1ea1dedf
15. პროექტის ვებ-გვერდი/ბლოგი: http://ekologiaia.blogspot.com/
საინტერესოა :
2. პროექტის მოკლე აღწერა:მოსწავლეებმა უნდა აღწერონ წყლის დაბინძურების კონკრეტული შემთხვევა და შემდგომ დაასაბუთონ არსებულ მდგომარეობაში ცვლილების შეტანის აუცილებლობა.მაგ.,რომელიმე საწარმო მდინარეს აბინძურებს,მოსახლეობა მდინარის წყალს კი მიწის ნაკვეთების მოსარწყავად იყენებს,რამაც შეიძლება მოსავლიანობის შემცირება ან მოყვანილი პროდუქტის ხარისხიანობის გაუარესება გამოიწვიოს.
3. პროექტის სრული აღწერა:მოიძიეთ ინფორმაცია,საიდან ღებულობთ სასმელ წყალს;არსებობს თუ არა თქვენ საზოგადოებაში სუფთა წყლის პრობლემა;გაარკვიეთ,ვინ არის პასუხისმგებელი წყლის სისუფთავეზე;იყენებენ თუ არა საწარმოები თქვენს საცხოვრებელთან ახლოს მდებარე მდინარეს;რუკის საშუალებით გაარკვიეთ და მონიშნეთ http://www.panoramio.com/-ზე , სად ჩაედინება ეს მდინარე,თკვენსკენ რომელი ქვეყნიდან ან რაიონიდან მოედინება;რა სახის ნარჩენები ჩაედინება მასში.რა შედეგები შეიძლება მოჰყვეს მდინარის დაბინძურებას;რა ღონისძიებების განხორციელება არის შესაძლებელი მდინარის დაბინძურების თავიდან ასაცილებლად.გასვლითი ღონისძიებების დაგეგმა,ინტერვიუს აღება,ფოტომასალის მოგროვება,მოძიებული ინფორმაციის განთავსება ინტერნეტში.
4. მონაწილეთა ასაკი/კლასები: 13-18
5. ვადები/ხანგრძლივობა: პროექტს ფასილიტაცია გაეწევა 2009-2010 სასწავლო წლის განმავლობაში/8-12 კვირა.
6. პროექტის შესაძლო აქტივობები კლასში:ინფორმაციის შეგროვება,დამუშავება დახარისხება,ანალიზის,კომუნიკაციის,ინდივიდუალური და ჯგუფური მუშაუბის უნდა-ჩვევის განვითარება.ნამუშევრების განთავსება ბლოგში ,ინტერვიუს აღება,პლაკატების დამზადება.
7. მოსალოდნელი შედეგები/პროდუქტები, რაც შეიძლება შეიქმნას:მოსწავლე ქმნის ვებ გვერდს , შეისწავლის web2.0 ის სერვისებს. სადაც განათავსებს ინფორმაციას ბუნებრივი წყლის დაბინძურების შესახებ;მოყავს არგუმენტები რომლითაც ასაბუთებს,რომ მის მიერ წარმოდგენილი პროექტი არსებულ მდგომარეობას გააუმჯობესებს;რა დადებით შედეგებს მოიტანს პროექტის განხორციელება,როგორ შეცვლის ის არსებულ"სტატუს-ქვოს".
8. სარგებელი სხვებისთვის:მოსწავლეებს ჩამოუყალიბდება გარემომცველ სამყაროზე ზრუნვის უნარ-ჩვევები,გამოუმუშავდება კრიტიკული აზროვნების უნარი,გააცნობიერებს ადამიანთა თანამშრომლობის აუცილებლობას,ჩაერთვება საზოგადოებრივ საქმიანობაში. გააცნობენ თავის თანატოლებს ინტერნეტის საშუალებით თავიანთ პროექტს.
9. სამუშაო ენა: ქართული ,რუსული, ინგლისური, ან სხვა (სურვილისამებრ).
,
10. საგნებთან/საგნობრივ ჯგუფებთან/ეროვნულ სასწავლო გეგმასთან კავშირი:
ამ პროექტზე მუშაობით მოსწავლეები შეძლებენ საგანთა შორის კავშირების დამყარებას(მაგ:გეოგრაფია ,გარემოსმცოდნეობა,ქიმია,სამოქალაქო განათლება).სხვადასხვა დისციპლინაში შეძენილი ცოდნის პრაქტიკულ გამოყენებას კონკრეტული ამოცანის გადასაწკვეტად.
პედაგოგებს კი შეეძლებათ დააკავშირონ არჩეული ღონისძიებები ეროვნული სასწავლო გეგმით გათვალისწინებულ შედეგებს . ეროვნული სასწვლო გეგმის ელექტრონული ვარიანტი შეგიძლიათ იხილოთ საიტზე: www.ganatleba.org
11. მონაწილეები სხვა სკოლებიდან:
თბილისის 34 საჯარო სკოლა,ნათია არაბული,natarabuli@gmail.com
/http://www.narabuli.blogspot.com/
ქუთაისის 11 საჯარო სკოლა,მადონა ხონელიძე,madonani@gmail.com
http://imeret-nature.blogspot.com/
შ.პ.ს.ვახტანგ ესვანჯიას სახ.იტალიური სკოლა "ცისკარი" ,ზაირა ბესტავაშვილი,zairabest@gmail.com
http://lazuriti.wordpress.com/თბილისის 52 საჯარო სკოლა,მაგდა დაურჯიშვილი,daurjishvili@gmail.com
/http://balavari.blogspot.com/
თბილისის 123 საჯარო სკოლა,ია გიგიბერია,iagigiberia@gmail.com
/http://madneuli.blogspot.com/
/http://mtkvrisproblema.blogspot.com/
/http://yvirila.blogspot.com/
თბილისის 174 საჯარო სკოლა, ნინო ჯაშიაშვილი,ninojash@gmail.com http://jashiashvil
http://www.shavizgva-nini-nino.blogspot.com/
ქუთაისის 12 საჯარო სკოლა, გოქაძე ირმა, irmagokadze@gmail.com
12. პროექტის ფასილიტატორის სახელი:ია გიგიბერია
13. პროექტის ფასილიტატორის ელ. ფოსტა: iagigiberia@gmail.com
14. პროექტის ფორუმი:„დიკუსია"Iearn"-ზე პროექტი:" წყალი–სიცოცხლეა“ http://foro.iearn.org/webx?230@@.1ea1dedf
15. პროექტის ვებ-გვერდი/ბლოგი: http://ekologiaia.blogspot.com/
საინტერესოა :
Подписаться на:
Сообщения (Atom)